Pod nóż – Arnold Van De Laar. 28 niezwykłych operacji w historii chirurgii.

Książki popularnonaukowe bywają śmiertelnie nudne: naszpikowane niezrozumiałą dla laika terminologią, przegadane i do tego absolutnie poważne. Chyba, że napisze je ktoś taki, jak Arnold Van De Laar, doświadczony chirurg specjalizujący się w laparoskopii, ale także doskonały gawędziarz z niebywałym poczuciem humoru. To dzięki niemu historia operacji chirurgicznych nabiera kolorytu i mimo krwawych, niejednokrotnie obrzydliwych opisów bawi, zamiast przerażać. 

Pod nóż to jedna z moich ulubionych publikacji dotyczących tematyki okołomedycznej, głównie za sprawą barwnej i dowcipnej narracji. Jak wycięto pierwszy kamień z pęcherza? Jak pozbywano się genitaliów (opis jest naprawdę obrazowy i pozostaje w pamięci na długo...) i dlaczego kastraci otaczani byli szacunkiem i estymą? Dlaczego polewanie rany gorącym tłuszczem to nie najlepszy pomysł? I wreszcie, kto wpadł na pomysł, by kobiety rodziły na leżąco (sic!)? Tego wszystkiego dowiecie się z lektury, ale ostrzegam – niczego w tym czasie nie jedzcie. 

"(...) kastracja nie była najwyraźniej czymś nienormalnym. Operacja ta musi mieć bardzo dawne pochodzenie. To całkiem możliwe, bo nie jest to trudny zabieg. Nawet przy ograniczonych środkach genitalia można łatwo odciąć nożem, siekierą albo rozbić dwoma kamieniami." s. 222

Operacje od wieków budziły zainteresowanie, medycy byli na przemian otaczani czcią lub bezdusznie zabijani za najmniejszy błąd, a największych odkryć często dokonywano przez przypadek. Kolejne historie pisywane przez autora udowadniają, jak wielki potencjał ma ludzki mózg ale też potwierdzają siłę działania przypadku i... długotrwałej praktyki okupionej wieloma ofiarami

W publikacje znajdziecie między innymi: powieść o usuwaniu kamieni z pęcherza moczowego; opis pierwszej tracheotomii (czyli udrożnienia dróg oddechowych za pomocą przecięcia tchawicy); teorię zaopatrywania ran od polewania olejem, po prawdziwe, przemyślane opatrunki;  przeprowadzanie narkozy czy walkę z gangreną; poznacie przyczyny zakażenia, znajdziecie się na tropie tętniaka, zdiagnozujecie i będziecie analizować powikłania po zabiegach a także poznacie zalety stosowania placebo, poczytacie też o dość przyjemnym temacie, jakim są protezy i o tych obrzydliwych sprawach, jak choćby przetoka odbytu. A to wszystko dostaniecie okraszone fotografiami (na szczęście nie odbytów) oraz anegdotami z życia "bohaterów". Dla wnikliwych znalazł się słowniczek na końcu, a całość wydawca zapakował w zintegrowaną, piękną oprawę. 

Warto wspomnieć, że autor wielokrotnie czerpie z zagadnień  mitologii, wspominając choćby kastrację Uranosa czy też nawiązuje do świata kultury, opisuje przypadki medyczne znanych ludzi, na przykład Marleny Dietrich czy Włodzimierza Lenina, dzięki czemu jego opowieść jest barwna i ciekawa dla szerokiego grona czytelników. Nawet tych, którzy do medycyny podchodzą z niewielkim entuzjazmem, ale doceniają ciekawostki naukowe.

Podsumowując: jeśli fascynuje Was tematyka okołomedyczna i popularnonaukowa, lubicie historyczne anegdoty i błyskotliwy, dowcipny przekaz poważnej wiedzy, to będzie publikacja dla Was. Serdecznie polecam.

Szczegóły

Tytuł: Pod nóż

Autor: Arnold Van De Laar

Wydawnictwo Literackie 2019

Gatunek: popularnonaukowa